Jak wygląda przygotowanie do bierzmowania w przypadku młodzieży? Kiedy należy je zacząć?
W naszej diecezji przygotowanie do bierzmowania dla młodzieży trwa trzy lata: rozpoczyna się w klasie 6 szkoły podstawowej i kończy się bierzmowaniem w klasie 8. Każdego roku na początku roku szkolnego zapraszamy na spotkanie zarówno uczniów klas 6 jak i ich rodziców i wyjaśniamy jak wygląda całe przygotowanie, na co należy zwrócić uwagę. Prosimy też o przyniesienie odpowiednich deklaracji. Warto zwrócić uwagę, że miejscem przygotowania do bierzmowania jest parafia a nie szkołą. A zatem sam fakt uczestnictwa w katechezie szkolnej nie oznacza, że ktoś stanie się poniekąd automatycznie kandydatem do bierzmowania.
Do której parafii należy się zgłosić?
Zasadniczo miejscem przygotowania do każdego sakramentu jest własna parafia, ta do której należymy z racji miejsca zamieszkania. Bywa, że jest to inna parafia niż ta na terenie której leży szkoła do której uczęszcza dziecko. Owocuje to często chęcią wyboru tej parafii z którą związana jest szkoła („tam już chodzą moi koledzy, koleżanki…”). Warto jednak zauważyć, że celem bierzmowania jest głębsze związanie z kościołem, czyli w praktyce z parafią. W przypadku wyboru parafii nie własnej, lecz tej związanej ze szkołą końcowy efekt będzie taki, że z chwilą bierzmowania (w 8 klasie) zakończy się wspólnota klasowa, uczniowie rozejdą się do dalszych różnych szkół, co oznacza zakończenie związku ze wspomnianą parafią. Tymczasem we własnej parafii kandydat do bierzmowania również nie będzie nikogo znał. Związek z własną parafią pozostanie niewielki. Z tego powodu zapraszamy do własnej parafii.
Jakie obowiązki są stawiane kandydatom do bierzmowania?
Nie są one zbyt wielkie, ale wymagają systematyczności. Bowiem do np. coniedzielnej Mszy Świętej, czy też systematycznej spowiedzi zobowiązani są wszyscy. Nie jest to jakimś dodatkowym obowiązkiem. Z tych dodatkowych to comiesięczne spotkania w małych grupach (ewentualnie udział we wspólnym nabożeństwie zwanym „celebracją”, udział w kilku nabożeństwach (Roraty, Droga Krzyżowa, Gorzkie Żale, nabożeństwo majowe…).
Jaki jest sens tzw. książeczki?
Jest to po prostu pomoc w samoocenie młodemu człowiekowi. Mając w książeczce rubryki i podpisy, lub ich brak łatwiej zobaczyć na ile jestem wierny, co mi „wychodzi”, jakie są moje słabe punkty. Proponujemy młodym takie podejście do książeczek, a nie „zaliczenie” odpowiednich elementów. O tym, że książeczka służy samoocenie świadczy także fakt, że większość spraw młody człowiek podpisuje sobie sam. Jedynie spotkania w grupach, spowiedź i nabożeństwa potwierdzają księża.
W przygotowaniu do bierzmowania wymagana jest comiesięczna spowiedź. Jaki jest jej sens?
Zauważamy, że po pierwszej spowiedzi i Komunii część dzieci bardzo zaniedbuje spowiedź. To oczywiście wina rodziców, a nie dzieci. Dla części dzieci spowiedź jest czymś okazjonalnym np. z okazji świąt (bo tak np. spowiadają się ich rodzice). Tymczasem dziecko powinno wzrastać i kształtować siebie. Dla wzrostu wiedzy wymagana jest duża ilość lekcji, zadań, sprawdzianów… Podobnie w życiu duchowym. Systematyczna w częsta spowiedź (w znaczeniu raz na miesiąc) ma na celu wypracowanie umiejętności u młodego człowieka pracy nad sobą. Nastolatek jest już do tego zdolny. Praca nad sobą zawsze oznacza umiejętność oceny siebie, zobaczenia swoich silnych i słabych stron, zrobienie i zrealizowanie postanowień, po pewnym czasie ocena co z tego wyszło… To wszystko są również elementy sakramentu pokuty. Dlatego zachęcamy do niej w sposób systematyczny.
Zaniedbałem przygotowanie do bierzmowania w okresie szkolnym. Co mogę zrobić?
Rozumiemy, że pytanie kieruje osoba dorosła, to znaczy taka, która ukończyła szkołę ponadpodstawową. Istnieje przygotowanie dla dorosłych. Może się ono odbyć indywidualnie we własnej parafii. Jednak najczęściej (i najłatwiej) przygotować się w ramach specjalnego przygotowania dla dorosłych. Takie przygotowanie organizowane jest dwa razy w roku (na wiosnę i na jesień) w skali całego dekanatu. Przygotowanie obejmuje 10 tematów i jest realizowane w ramach 5 spotkań w soboty o godz. 19.00. Spotkania odbywają się w domu katechetycznym przy par. NSPJ w Raciborzu. Daty rozpoczęcie przygotowania dla dorosłych podawane są w ramach ogłoszeń w poszczególnych parafii. Nie są wymagane wcześniejsze zapisy, wystarczy przyjść na pierwsze spotkanie. Samo bierzmowanie może mieć miejsce przy okazji bierzmowania młodzieży w dekanacie, albo też w ramach specjalnie organizowanego bierzmowania dla dorosłych w Katedrze Opolskiej (w soboty przed 3 niedzielą Adwentu, przed 4 niedzielą Wielkiego Postu).
Jestem uczniem szkoły ponadpodstawowej i chciałbym być bierzmowany. Czy mogę dołączyć do grupy dorosłych?
Niezbyt. To znaczy nie jest to zbyt dobry pomysł. Oczywiście zakładamy, że obecnie uczęszczasz na katechezę w swojej szkole. Opisane spotkania dla dorosłych będą bardzo skrótowym powtórzeniem podstawowych spraw katechizmowych i najprawdopodobniej nie wniosą nic nowego dla Ciebie. Do tej pory nie mieliśmy jakiejś propozycji dla tych, którzy w szkole ponadpodstawowej pragną przygotować się do bierzmowania. Widzimy jednak taką potrzebę i mamy nadzieję, że powstanie konkretna roczna propozycja… Czekajcie na ogłoszenia, albo pytajcie o to swoich księży.
O co muszę się zatroszczyć przed samym bierzmowaniem?
Potrzebny nam będzie akt chrztu tak, aby znana nam była parafia chrztu z adresem, data chrztu, numer w księdze chrztów. Informacja o bierzmowaniu będzie wysłana do parafii chrztu. W wielu przypadkach będziemy mieli już te dane (np. gdy byłą w parafii I Komunia). W przeciwnym przypadku trzeba będzie postarać się o taki akt chrztu.
Ponadto warto pomyśleć o imieniu do bierzmowania. Może to być imię z chrztu, albo też imię wybranego przez siebie innego patrona. Potrzebny też będzie świadek bierzmowania. Może to być ktoś z rodziców chrzestnych, albo inna odpowiednio dojrzała osoba.
Czy jest prawdą, że bierzmowanie jest konieczne do ślubu?
Jest zachęta, aby osoby zawierające sakrament małżeństwa były osobami w pełni dojrzałymi pod względem wiary. Jednak nigdzie nie znajdziemy formalnego wymogu, czy też warunku , że trzeba być bierzmowanym, aby zawrzeć sakramentalne małżeństwo. Bierzmowanie jest natomiast warunkiem koniecznym jeśli chodzi o podjęcie się godności chrzestnego. W przypadku małżeństwa mówimy raczej o zachęcie i okazji do nadrobienia zaległości związanych z bierzmowaniem.
Planuję małżeństwo i chcę być bierzmowany. Od czego rozpocząć w takiej sytuacji?
Wszystko zależy od sytuacji. Jeśli jest to normalna sytuacja, to znaczy mieszkacie osobno można rozpocząć przygotowanie dla dorosłych tak, jak to zostało opisane.
Nieco inaczej wygląda sytuacja gdy podjęliście wspólne zamieszkanie przed ślubem, no i nie macie zamiaru tego zmienić. W tej sytuacji można podjąć przygotowanie, ale samo bierzmowanie będzie możliwe dopiero po ślubie, bo wtedy ustanie przeszkoda do korzystania z sakramentów (aby być bierzmowanym wymagana jest spowiedź, a ta w tej sytuacji jest niemożliwa). A zatem kolejność będzie następująca: przygotowanie – ślub – bierzmowanie.